Monthly Archives Maj 2015

W skład systemu kursowego wchodzi aktualnie 10 walut, a mianowicie: frank belgijski i luksemburski, korona duńska, lir włoski (od listopada 1996 r.), marka RFN, frank francuski, funt irlandzki, gulden holenderski i peseta hiszpańska (od czerwca 1989 r.) oraz szyling austriacki. Każda waluta wchodząca w skład systemu kursowego miała swój kurs centralny w ECU. Kursy te służyły do ustalenia siatki bilateralnych kursów centralnych (parity grid) pomiędzy walutami. W ramach ustalonych granic bilateralnych kursy centralne miały być utrzymywane przez banki centralne. Dopuszczalna marża wahań kursów dziennych walut należących do „węża” wynosiła 2,25% od centralnego kursu bilateralnego, a dla lira włoskiego 6%. Waluty, które wchodziły w skład „węża” (marka RFN, gulden holenderski, frank belgijski i korona duńska) utrzymywały swoje kursy bilateralne. Natomiast dla franka francuskiego, lira włoskiego i funta irlandzkiego wyprowadzono kursy centralne z ich kursów giełdowych z dnia 12 marca 1979 r.

Miarą deficytu jest więc w tych krajach zmniejszenie płynnych aktywów zagranicznych netto całego systemu bankowego. Wchodzą tu w grę aktywa zarówno banku centralnego, jak i banków komercyjnych. Taką miarę stosują kraje, w których władze monetarne mają prawną tub faktyczną możliwość dysponowania w razie potrzeby aktywami dewizowymi banków komercyjnych i wskutek tego mogą je zaliczać do rezerw walutowych kraju”1.

Tylko dwa razy przed załamaniem się systemu dewizowo-złotego wystąpiły masowe zmiany parytetów: po raz pierwszy we wrześniu 1949 r., kiedy o 30% został zdewaluowany funt szterling a wraz z nim waluty kilkunastu krajów w tym samym lub w zbliżonym stosunku, a drugi raz w listopadzie 1967 r., kiedy zdewaiuowano funta o 14,3% a wraz z nim w różnym stopniu waluty 14 innych krajów. Trzecia masowa zmiana parytetów miała miejsce w grudniu 1971 r.

Wśród innowacji finansowych ważne miejsce zajmują operacje swap. Zgodnie z definicją Banku Rozrachunków Międzynarodowych, swap jest transakcją finansową, w której obie strony zgadzają się wymienić strumienie płatności w przyszłości.

Przedsiębiorstwa wielonarodowe, głównie filie amerykańskich korporacji za granicą, wobec restrykcji wprowadzonych na amerykańskim rynku kapitałowym, poszukiwały innych źródeł kredytu średnio- i długoterminowego poza USA i znalazły je z czasem właśnie na rynku euroobligacji. Bez ekspansji przedsiębiorstw wielonarodowych i szybkiego rozwoju rynku eurowalut rynek euroobligacji nie miałby sił niezbędnych do ekspansji. I w tym przypadku eurobanki znalazły sposoby zaspokojenia popytu na długoterminowe kredyty ze strony przedsiębiorstw, które na swych narodowych rynkach kapitałowych spotykały się z utrudnieniami w zdobywaniu środków pieniężnych na cele inwestycyjne.

Jak wiadomo, regulowanie płatności na rzecz zagranicy łączy się z upływem czasu, który np. w przypadku importu inwestycyjnego trwa dosyć długo. Podmioty gospodarcze przeprowadzające operacje handlowe z zagranicą narażone są na ryzyko zmiany kursu {ryzyko walutowe) w okresie od daty zawarcia kontraktu do terminu regulowania zobowiązań za import czy uzyskania należności za eksport. Dla uniknięcia ryzyka walutowego eksporterzy bądź importerzy przeprowdzają tzw. transakcje dewizowe na termin. Polegają one na tym, że kupują oni lub sprzedają określoną walutę zagraniczną z dostawą w przyszłości, przy czym kurs tej waluty jest z góry ustalony. Kurs waluty z dostawą dłuższą od zwyczajowej {dwa dni robocze) na rynku bieżącym nazywa się kursem terminowym {forward rate). Termin dostawy waluty w przyszłości może być dowolnie ustalony przez obie strony. Najczęściej zawierane są transakcje z dostawą walut w ciągu jednego, trzech i sześciu miesięcy.

Z punktu widzenia formy występowania kapitału pieniężnego na obu rynkach możemy odróżnić, zarówno na rynku pieniężnym, jak i na kapitałowym, szereg rynków cząstkowych. Rozróżnienie to jest przydatne zarówno do codziennej praktyki bankowej, jak i do oceny sytuacji na współczesnym rynku pieniężnym i kapitałowym.

We współczesnym świecie każde państwo ma odrębny pieniądz, odrębny system pieniężny, samo tworzy zasady obiegu pieniądza, reguluje ten obieg, utrzymuje stosunki gospodarcze z zagranicą oraz prowadzi narodową politykę pieniężno-kredytową i walutową. W stosunkach gospodarczych z zagranicą z tytułu wymiany handlowej i obrotów kapitałowych zachodzi potrzeba wymiany własnego pieniądza na inne waluty. „Wymiana handlowa może być w pełni efektywna, a jej struktura geograficznie optymalna, jeżeli związane z nią płatności dokonywane są w sposób wielostronny w walutach wymienialnych”1.

Fundusz nabrał dużego doświadczenia w zakresie koordynacji polityki walutowej w skali międzynarodowej, uwzględniającej interesy wszystkich grup krajów członkowskich. Cenne są jego raporty i ekspertyzy oraz publikacje dotyczące międzynarodowej sytuacji gospodarczej i płatniczej. Fundusz ma dobre rozeznanie w stanie gospodarek i finansów krajów członkowskich. Dlatego też sprawowany przez niego nadzór nad polityką walutową krajów członkowskich jest pomocny w kształtowaniu reguł polityki gospodarczej i jej wpływu na wewnętrzne i zewnętrzne stosunki ekonomiczne tych krajów oraz na gospodarkę światową i międzynarodowy system walutowy.

Fundusz stabilizacji walutowej wspierałby sprawę liberalizacji obrotów kapitałowych oraz ściślejszą koordynację polityki walutowej. Operacje funduszu miały mieć charakter krótkoterminowy. Prowadziłby je Europejski Fundusz Współpracy Walutowej, który dotąd nie spełniał żadnych funkcji operacyjnych.