Równowaga bilansu płatniczego

Miarą deficytu jest więc w tych krajach zmniejszenie płynnych aktywów zagranicznych netto całego systemu bankowego. Wchodzą tu w grę aktywa zarówno banku centralnego, jak i banków komercyjnych. Taką miarę stosują kraje, w których władze monetarne mają prawną tub faktyczną możliwość dysponowania w razie potrzeby aktywami dewizowymi banków komercyjnych i wskutek tego mogą je zaliczać do rezerw walutowych kraju”1.

Najwęższy zakres pojęcia deficytu bilansu płatniczego stosują Japonia i RFN. Za kryterium deficytu tego bilansu przyjmuje się w tych krajach tylko spadek netto zapasu złota i dewiz posiadanych przez władze monetarne.

Jak wynika z powyższych rozważań, pojęcie deficytu bilansu płatniczego nie jest jednoznaczne w skali międzynarodowej. Każdy kraj stosuje taką definicję tego pojęcia, jaka najbardziej odpowiada jego warunkom instytucjonalnym i strukturze gospodarczej. Nie można zapominać o tym przy czytaniu danych o rozmiarach deficytu bilansu płatniczego.

Równowaga bilansu płatniczego występuje wówczas, gdy bilans ten w pewnym okresie nie wykazuje ani deficytu, ani nadwyżki. W krótkich okresach mogą występować okresowe deficyty lub nadwyżki tego bilansu. Mogą się one jednak wzajemnie kompensować w dłuższym okresie, np. w ciągu paru lat. Może zatem występować krótkookresowa lub długookresowa równowaga bilansu płatniczego.

Równowagę bilansu płatniczego może zakłócać szereg czynników. Mają one swoje źródła wewnętrzne i zewnętrzne. W obu przypadkach powodują zmiany dotychczasowego układu stosunków ekonomicznych między gospodarką krajową a gospodarką światową, co znajduje wyraz w modyfikacji strumieni towarów i usług przepływającego między krajem a zagranicą, a także w przepływach kapitału międzynarodowego.