Category Finanse międzynarodowe

ESW nie narusza norm i postanowień zreformowanego od 1 kwietnia 1978 r. statutu MFW. Wspiera on stabilizację kursów walut siedmiu krajów wchodzących w skład mechanizmu kursowego ESW. Należy jednak zaznaczyć, że w ramach ESW kursy centralne niektórych walut były kilkakrotnie zmieniane (w formie dewaluacji i rewaluacji), zgodnie z regułami obowiązującymi w ustalonym mechanizmie kursowym. Zmiany tych kursów były jednak uzgadniane wspólnie i dokonywane odpowiednio wcześniej, co nie wywoływało większych zaburzeń na rynkach walutowych.

Niepowodzenia i trudności związane z utrzymaniem bimetalizmu stworzyły warunki do powstania systemu walutowego opartego na jednym kruszcu. Stało się nim złoto ze względu na jego jednorodność, dużą wartość i fakt, że nie podlega ono procesom psucia i zużycia tak jak większość towarów. Ważną przesłanką powstania systemu waluty złotej był wzrost produkcji złota w XIX wieku.

Interesującym zjawiskiem jest fakt, że największa część lokat indywidualnych inwestorów w formie kupna euroobligacji odbywa się poprzez dyskrecjonalne rachunki bankowe. Zapewnia to tak dużą siłę „plasowania” euroobligacji bankom Europy Zachodniej, w szczególności bankom szwajcarskim. Nie są jednak znane rozmiary dyskrecjonalnych rachunków i funduszy. Gdyby nawet były dokładnie znane dane na temat wielkości dyskrecjonalnych rachunków i funduszy, to i tak trudno byłoby znać wielkość funduszy lokowanych bezpośrednio czy za pośrednictwem dyskrecjonalnych rachunków przez indywidualnych inwestorów w euroobligacjach. Indywidualnym inwestorom zależy częstokroć bardziej na animowości i uniknięciu podatków niż na możliwych do uzyskania dochodach z lokat. Banki administrują dyskrecjonalnymi funduszami wielu indywidualnych inwestorów zgodnie z ich wolą. Niektórzy indywidualni inwestorzy dają bankom dyspozycje, jakich euroobligacji sobie życzą. Jednakże wielu z nich daje bankom tylko ogólne wskazania co do wysokości oprocentowania kuponów euroobligacji lub głównie nazwiska emitentów euroobligacji o wysokim standingu i pozostawia bankom swobodę w lokowaniu swych pieniędzy, przyjmując założenie, że banki wiedzą dobrze, w jaki sposób pieniądz ma robić pieniądz.

Powyższy, dokonany przez Meade’a, podział na transakcje autonomiczne i wyrównawcze opiera się na trudnym do uchwycenia kryterium motywów ich przeprowadzenia. W praktyce w celu określenia rozmiarów deficytu lub nadwyżki bilansu płatniczego trzeba się posługiwać kryteriami łatwo uchwytnymi w statystyce bilansu płatniczego danego kraju.

Pierwszy etap tej unii rozpoczął się 1 lipca 1990 r., tj. wraz z wejściem w życie dyrektywy Rady Ministrów z roku 1988 w sprawie pełnej liberalizacji przepływu kapitału. Działania na tym etapie koncentrowały się na tworzeniu w EWG jednolitego rynku kapitałowego i wzmocnieniu koordynacji polityki pieniężnej, włączeniu wszystkich walut krajów EWG do mechanizmu kursowego Europejskiego Systemu Walutowego i objęciu ich regułami dotyczącymi marży wahań kursów, znoszeniu wszystkich barier na rynku prywatnym EGU oraz zwiększeniu uprawnień Komitetu Gubernatorów Banków Centralnych. Dostosowanie kursów walut na tym etapie było nadal możliwe (i miało miejsce), ale każdy kraj EWG zobowiązany był do podejmowania metod dostosowawczych w zakresie utrzymania stabilnych kursów walut.

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (International Monetary Fund, IMF) jest jedną z wyspecjalizowanych agend ONZ. Stanowi on ramy instytucjonalne funkcjonowania międzynarodowego systemu walutowego (patrz rozdział II). Został utworzony równocześnie z Międzynarodowym Bankiem Odbudowy i Rozwoju (zwanym potocznie Bankiem Światowym) na konferencji w Bretton Woods (New Hampshire), która odbyła się 1-22 lipca 1944 r. Zaczął funkcjonować od 1 marca 1947 r.

Na rynku instytucjonalnym, który obejmuje wielkie banki handlowe, kasy oszczędności, instytucje ubezpieczeniowe (w szczególności instytucje ubezpieczeń na życie), fundusze emerytalne, budowlane kasy oszczędności i inne instytucje bankowe, udzielane są zarówno kredyty długoterminowe, jak i depozyty lokowane na dłuższe terminy. Udzielanie kredytów długoterminowych przez banki na tym rynku to ich operacje czynne. Operacjami biernymi będzie tu natomiast przyjmowanie wkładów długoterminowych. Kredyty długoterminowe zaciągają na tym rynku głównie przedsiębiorstwa w celu finansowania inwestycji. Długoterminowy charakter tych kredytów zmusza banki do bardzo ostrożnego ich udzielania. Pokryciem takich kredytów są wkłady pierwotne przechowywane w tych bankach. Podstawą udzielania kredytów długoterminowych są w wielu przypadkach wkłady przechowywane w bankach przez krótki okres. Praktyka bankowa wykazała bowiem, że nie wszystkie depozyty krótkoterminowe zostaną w jednym czasie wycofane z banku, stąd też pewną ich część przeznaczają banki na udzielanie kredytów długoterminowych, uciekając się w razie konieczności do zaciągania kredytu w banku centralnym (redyskonto weksli), lub w innych bankach handlowych. To ścisłe powiązanie kredytu krótkoterminowego z długoterminowym i udzielanie kredytu długoterminowego na podstawie pasywów o dużym stopniu płynności kryje w sobie pewien element inflacyjny, szczególnie w okresach wysokiej koniunktury.

Plan Wernera precyzuje szczegółowe zadania do realizacji na pierwszym etapie tworzenia unii z zakresu polityki budżetowej, podatkowej, rynku kapitałowego, wewnętrznej polityki pieniężno-kredytowej i zewnętrznej polityki walutowej. Ze względu na temat niniejszego rozdziału przedstawione będą poniżej jedynie zadania dla polityki pieniężno-kredytowej i walutowej.

Głównymi ośrodkami międzynarodowego rynku kredytowego w latach osiemdziesiątych były: angielski rynek kredytowy, amerykański rynek kredytowy, japoński i niemiecki rynek kredytowy – nazywane skrótowo rynkiem londyńskim, nowojorskim, tokijskim i we Frankfurcie nad Menem. Rozwinięte rynki kredytowe o zasięgu międzynarodowym mają kraje Europy Zachodniej (Francja, Szwajcaria, Holandia, Włochy, Luksemburg), Kanada i niektóre rozwinięte kraje Azji. Powyższe ośrodki kredytowe funkcjonują w powiązaniu z rynkami towarowymi, walutowymi oraz eurorynkiem pieniężnym i kapitałowym.

Wśród innowacji finansowych ważne miejsce zajmują operacje swap. Zgodnie z definicją Banku Rozrachunków Międzynarodowych, swap jest transakcją finansową, w której obie strony zgadzają się wymienić strumienie płatności w przyszłości.