Category Finanse

Na powyższych rynkach przedmiotem operacji futures są wybrane waluty oraz depozyty bankowe i papiery wartościowe o stałym oprocentowaniu (obligacje), a w niektórych przypadkach również indeksy kursów akcji oraz złoto. Dzięki różnicy czasu między poszczególnymi rynkami transakcje futures niektórymi instrumentami finansowymi {np. depozytami eurodolarowymi) mogą być zawierane przez całą dobę.

Bank nie może udzielać pożyczek rządom. Nie może nabywać dominujących udziałów w przedsiębiorstwach, ani nie może posiadać majątku trwałego innego niż jest niezbędny dla wykonywania własnych czynności. Bank musi wykazywać szczególną dbałość o przestrzeganie płynności operacji.

Transakcje opcyjne instrumentami kredytowymi służą albo do gry na zwyżkę lub zniżkę stóp procentowych (trading), albo do zabezpieczenia się przed ryzykiem zmian stóp procentowych (hedging). Należy zaznaczyć, że opcje te są szeroko wykorzystywane do spekulowania na zmianach stóp procentowych. Stwarzają one duży wybór możliwości strategii. Można tu dokonać wyboru między: a) różnego rodzaju opcjami, a zwłaszcza opcjami zakupu i opcjami sprzedaży, b) kupnem lub sprzedażą opcji określonego rodzaju oraz c) strategiami prostymi, polegającymi na nabyciu lub sprzedaży określonej opcji i strategiami złożonymi, polegającymi na jednoczesnym kupowaniu i sprzedawaniu różnego rodzaju opcji. W ramach strategii złożonych można dokonywać wyboru między strategiami symetrycznymi (w których np. kupuje się i sprzedaje takie same liczby określonych opcji) i strategiami asymetrycznymi (w których np. liczba opcji nabywanych różni się od liczby opcji sprzedawanych). Ponadto w ramach każdej strategii istnieje jeszcze wybór między różnymi bazowymi stopami procentowymi i różnymi terminami wygasania opcji. To wszystko daje duży wachlarz dostępnych strategii.

Jednak najważniejszą rolę z punktu widzenia współpracy gospodarczej krajów RWPG spełniały obroty handlowe i system ich rozliczeń. Obroty towarowe między tymi krajami realizowane na podstawie dwustronnych umów handlowych rozliczano najpierw w formie dwustronnego clearingu aż do 1963 r. W pierwszych umowach clearingowych za walutę rozliczeniową przyjmowano dolara rozrachunkowego o ustalonym parytecie złota. Następnie walutą rozliczeniową stał się rubel clearingowy o parytecie takim samym jak parytet rubla radzieckiego. Rubel clearingowy występujący w wielu clearingach dwustronnych był nieprzenośny z jednego clearingu na drugi. Jednocześnie ze względu na różnice w poziomach cen występujących w dwustronnych umowach handlowych między parami krajów socjalistycznych wartość rubla clearingowego w poszczególnych clearingach była różna.

Jeśli w danym kraju stopa procentowa jest niższa niż za granicą, wówczas premia kursu terminowego ograniczy korzyści ze zmiany miejsca lokaty kapitału, a dyskonto zwiększy je. Trzeba tu wspomnieć o tym, że premia lub dyskonto kursu terminowego może spowodować przepływy kapitałów nawet wówczas, gdy wysokość stopy procentowej w kraju i za granicą jest taka sama. Może wystąpić taka sytuacja, że różnica stóp procentowych jest taka sama jak różnica kursu terminowego i bieżącego. Brak jest wtedy możliwości dokonania zyskownej transakcji arbitrażowej, która byłaby jednocześnie ubezpieczona na terminowym rynku walutowym, w wyniku czego może nie wystąpić międzynarodowy przepływ kapitału krótkoterminowego. Sytuację taką nazywa się neutralną.

Kraje członkowskie MFW posiadające SDR mogą je używać w transakcjach między sobą, w transakcjach MFW oraz w transakcjach z 15 instytucjami upoważnionymi przez MFW do posiadania SDR (tzw. prescribed holders). Na dzień 30 kwietnia 1995 r. lista obejmowała następujące instytucje jako prescribed holders-.

W systemie walutowym z Bretton Woods i w systemie wielodewizowym czołową rolę odgrywa dolar amerykański. Niekiedy mówi się i pisze o istnieniu strefy dolara amerykańskiego, którą tradycyjnie ogranicza się do powiązań ekonomicznych USA z krajami Ameryki Łacińskiej, głównie z Meksykiem po utworzeniu NAFTA (Północnoamerykańska Strefa Wolnego Handlu}. Nie oddaje to jednak istoty sprawy, ponieważ dolar USA ma zasięg międzynarodowy i nie można ograniczać jego roli tylko do powiązań ekonomicznych USA z krajami Ameryki Łacińskiej.

Dlatego też, zdaniem L. Tindemansa, wzmocnienie i rozszerzenie istniejącego obecnie jądra stabilności monetarnej, jakim jest „wąż”, stanie się bazą dla rzeczywistej zbieżności polityki gospodarczej i walutowej. Umocnienie „węża” będzie również bezpośrednio pomocne w stopniowym przywracaniu większej międzynarodowej stabilności walutowej. Pierwszym krokiem w kierunku przywrócenia tej stabilności jest stworzenie ważnych stref stabilności, w ramach których można utrzymać stałe kursy walut. To umocnienie „węża ułatwi znalezienie lepszej koordynacji polityki gospodarczej i walutowej pomiędzy dużymi blokami w celu zmniejszenia – nadmiernych w ostatnim okresie – fluktuacji pomiędzy wiodącymi walutami lub grupami walut, w szczególności zaś między „wężem” a dolarem USA. W związku z tym Europejski Fundusz Współpracy Walutowej będzie się stopniowo stawał odpowiedzialny za politykę interwencyjną „węża” w stosunku do dolara. Wzmocnienie „węża” ułatwi Wspólnocie uczestnictwo w międzynarodowych negocjacjach finansowych.

Stuprocentowa rozpiętość odchyleń byłaby osiągnięta wtedy, gdyby jedna waluta znalazła się w opozycji do wszystkich pozostałych walut, tzn. gdyby odchyliła się tak daleko, jak przewiduje to marża wahań, czyli o 2,25% lub 6%. Rozpiętość odchyleń i próg odchyleń (75% rozpiętości odchyleń) dla walut wchodzących w skład systemu kursowego ESW przedstawia tabela 121.

Panuje przekonanie, że dewaluacja ma stymulujący wpływ na dochód narodowy. Powoduje ona jednak, jak już zaznaczono, wzrost cen krajowych i inflację, która eliminuje nie tylko pozytywny wpływ dewaluacji na bilans handlowy, ale i osłabia skłonność do oszczędzania. Inflacja stanowi redystrybucję dochodów od wierzycieli do dłużników. Jej negatywne skutki odczuwają przede wszystkim kategorie osób o stałych dochodach. W warunkach inflacji ulegają deprecjacji oszczędności. Inflacja wywołuje też zjawisko frustacji oraz ucieczki od wartości pieniężnych do wartości rzeczowych.