System rozliczeń wielostronnych w rublach transferowych

W miarę rozwoju gospodarczego clearingi dwustronne stawały się hamulcem wzrostu obrotów handlu zagranicznego, ponieważ z reguły ograniczały poziom wymiany handlowej do możliwości eksportowych słabszego partnera.

Od 1 stycznia 1964 r. zaczął funkcjonować w RWPG system rozliczeń wielostronnych w rublach transferowych. Kluczową rolę odgrywał w nim MBWG, pełniący funkcję instytucji rozliczeniowej oraz rubel transferowy jako jednostka rozliczeniowa obsługująca wyłącznie międzynarodowe obroty objęte rozliczeniami wielostronnymi prowadzonymi przez MBWG.

W każdym kraju RWPG upoważniono jeden bank krajowy do dokonywania rozliczeń wielostronnych z MBWG. Każdy upoważniony bank miał w MBWG rachunek w rublach trasferowych. Skoncent- 1 J. Wesołowski, System walutowy krajów RWPG, PWE, Warszawa 1977, s. 15. rowane byty na nim rozliczenia danego kraju z pozostałymi krajami RWPG. Rozliczenia te obejmowały przede wszystkim należności i zobowiązania z tytułu eksportu i importu towarów i usług. Forma tych rozliczeń była prosta i technicznie sprawna. Z uwagi na to, że występowało równocześnie uznawanie i obciążanie odpowiednich rachunków poszczególnych upoważnionych banków, suma sald ujemnych musiała się równać sumie sald dodatnich. Wynika z tego, że całość obrotów jest wyrównana, chociaż może być niezrównoważona. Wyrównanie obrotów uzyskuje się poprzez wzajemne kredytowanie. W pierwszym okresie działania systemu rozliczeń wielostronnych przewidziano sześć rodzajów kredytów w rublach transferowych w zależności od charakteru potrzeb. Od 1970 r. ograniczono liczbę tych kredytów do dwóch rodzajów: kredytu rozliczeniowego i terminowego. Były to kredyty oprocentowane.