Raport Tindemansa

W raporcie Tindemansa, który ma głównie charakter polityczny, wiele uwagi poświęcono sprawom walutowym, w szczególności „wężowi walutowemu”. Mechanizm „węża”, który według powyższego raportu sprawdził się poprzez utrzymanie stabilności kursów walut, należy zastosować do poszukiwania zbieżności polityki ekonomicznej i walutowej krajów członkowskich. W tym celu „wąż” musi być wzmocniony, rozciągnąć swoje działania na kluczowe aspekty polityki gospodarczej i walutowej oraz mieć charakter wyraźnie „wspólnotowy”. W związku z tym L. Tindemans proponuje następujące rozwiązanie:

– 1. Obecnie „wąż” działa i jest kontrolowany częściowo poza Wspólnotą. W przyszłości jego działanie winno mieć miejsce wewnątrz wspólnych instytucji, stosownie do uzgodnionej w tej mierze procedury. Sprawa uczestnictwa w operacjach „węża” tych krajów, które dotychczas do niego nie należą, zostanie przeanalizowana w celu uniknięcia rosnącej rozbieżności i wykorzystania wszelkich okoliczności dla jej uzgodnienia. Działanie EWG dotyczące „węża” jest imperatywem z tego względu, że stanowi ono punkt wyjścia dla polityki, która będzie następnie rozszerzona na wszystkie kraje członkowskie EWG, wywierając korzystny wpływ na całość obrotów handlowych w ramach EWG.

– 2. Obecnie „wąż” nakłada zobowiązanie jedynie w dziedzinie zewnętrznej polityki walutowej, dlatego jego działanie jest wątpliwe i niezrównoważone. Identyczne ograniczenia istnieją w sferze a) wewnętrznej polityki walutowej (kontrola zasobów finansowych), b) polityki budżetowej (rozmiar i finansowanie budżetu) oraz c) kluczowych aspektów polityki ekonomicznej.

– 3. W ramach działania instytucji Wspólnoty system „węża” musi zapewnić osiąganie wspólnych decyzji co do zmian podstawowych kursów walut. Do tych dyskusji należałoby włączyć kraje członkowskie nie należące do „węża”. Kraje członkowskie należące do „węża” mogłyby podjąć decyzje o wystąpieniu z niego tylko w przypadku wyraźnego kryzysu, tak jak to zostało ustalone na mocy wspólnych decyzji.

– 4. Zgodnie z tymi obowiązkami, mechanizm krótko- i średnioterminowej pomocy między krajami członkowskimi a uczestnikami „węża” musi być stosowany automatycznie i znacznie umocniony. Oznacza to wzrost aktywności i efektywności działania Europejskiego Funduszu Współpracy Walutowej, który ma się stać zalążkiem banku centralnego EWG, w szczególności poprzez utworzenie wspólnego poolu rezerw walutowych.

– 5. Kraje należące do „węża” muszą stopniowo znosić utrzymujące się przeszkody w zakresie swobodnego przepływu kapitałów między nimi, w szczególności te przeszkody, które zostały wprowadzone po 1970 r. i które pokazują, jak pogorszył się proces integracji.

– 6. Należy wreszcie wypracować środki pomocy dla krajów nie należących do „węża” po to, aby się te kraje do niego przyłączyły. Środki te nie mogą być zdefiniowane abstrakcyjnie i nie mogą być automatyczne. Zostaną one ustalone stopniowo, w zależności od potrzeb. Te środki będą również obejmować przedsięwzięcia w dziedzinie strukturalnej, realizowane za pomocą polityki regionalnej, socjalnej, przemysłowej i rolnej. Ważne jest uwzględnianie interesów krajów nie uczestniczących w „wężu” w celu ułatwienia ich przystąpienia do „węża” w przyszłości. Zachodzi stąd potrzeba dyskutowania tych spraw w ramach Wspólnoty.