Rachunek kapitałowy (capitai account) obejmuje elementy finansowe transakcji zagranicznych, a więc zagraniczne aktywa (assets), tzn. należności od cudzoziemców, złoto monetarne i SDR oraz zagraniczne zobowiązania (liabilities), na które składa się zadłużenie wobec cudzoziemców. W przeciwieństwie do transakcji bieżących, te elementy nie są ujmowane w bilansie w pełnej wartości, lecz wykazuje się tylko zmiany ich stanu, jakie występowały w danym okresie.
Spadek netto należności zagranicznych lub innych aktywów oraz wzrost netto zobowiązań zagranicznych zapisuje się w bilansie po stronie „Ma”, a wzrost netto aktywów i należności oraz spadek netto zobowiązań – po stronie „Winien”.
Rezerwy walutowe wydziela się jako osobną kategorię w ramach rachunku kapitałowego. Drugą kategorię stanowią kapitały (z wyjątkiem rezerw). Kapitały dzieli się na krótko- i długoterminowe. Mogą to być kapitały osób prywatnych, sektora rządowego i sektora przedsiębiorstw, przy czym jako specjalne kategorie traktuje sie transakcje kapitałowe banków centralnych i banków komercyjnych. Do kapitałów (z wyjątkiem rezerw) zalicza się inwestycje bezpośrednie, portfelowe i inne kapitały.
Od roku 1991 Narodowy Bank Polski sporządza bilans płatniczy według reguł MFW. Jego układ przedstawiony jest w tabeli 9. Skróconą wersję tego bilansu zawiera tabela 10.
Istnieje potrzeba dalszego finansowego zasilania przez zagranicę gospodarki polskiej. Dla kraju modernizującego swój majątek produkcyjny (jakim jest Polska od czasu rozpoczęcia transformacji jej gospodarki w gospodarkę rynkową) wystąpienie w okresie kilkuletnim deficytu w obrotach handlowych (a nawet w obrotach bieżących) równoważonego napływem zagranicznych inwestycji jest wielce pożądane. Pozytywna ocena takiej sytuacji wymaga bacznej obserwacji stopy inwestycji i stopy oszczędności oraz tworzenia bodźców do wzrostu eksportu. W celu sprostania w przyszłości zobowiązaniom Polski wobec zagranicy z tytułu obsługi zewnętrznego zadłużenia, pożądane byłoby po roku 2000 wystąpienie nadwyżek bilansu handlowego, ponieważ tylko w taki sposób Polska może uzyskiwać niezbędne środki dewizowe na regulowanie zobowiązań z tytułu odroczonych płatności odsetek i rat kapitałowych.
Leave a reply