System z Bretton Woods

Stabilność walut krajów członkowskich miała być zapewniona przez stałość kursów walut. Parytety walut do 1971 r. mogły być zmieniane jedynie w przypadku wystąpienia zasadniczego braku równowagi, pod którym to pojęciem rozumie się przede wszystkim utrzymywanie się chronicznych deficytów lub nadwyżek bilansów płatniczych. W krótkich okresach parytety walut miały być niezmienne. Bieg wydarzeń wykazał, że postulat ten trudny był do realizacji.

W przypadku wystąpienia w danym kraju członkowskim MFW braku równowagi płatniczej, kraj ten był zobowiązany do zastosowania środków polityki gospodarczej. Jeśli skuteczność ich była niewystarczająca, wówczas pozostawała mu jeszcze możliwość odbycia konsultacji z Funduszem i dokonania w jej wyniku zmiany kursu waluty powyżej 10% od parytetu. Fundusz stwarzał krajom członkowskim znaczne ułatwienia w zakresie wyrównywania bilansów płatniczych poprzez umożliwienie im zakupu od niego potrzebnych walut za waluty narodowe w ramach zasobów pieniężnych, jakimi dysponował i w ramach środków, jakie mógł zmobilizować.

Należy zaznaczyć, że w systemie dewizowo-złotym był w użyciu w sferze wewnętrznego obiegu pieniądz papierowy, niewymienialny na złoto. Wielkość emisji pieniądza gotówkowego i rozmiary kredytów kształtowane były w sposób autonomiczny przez władze pieniężne kraju. Nie były one zależne od stanu rezerw złota i dewiz w banku centralnym.

W ramach systemu z Bretton Woods funkcjonowały dwie strefy walutowe: funta szterlinga i franka francuskiego, do których należało kilkadziesiąt krajów powiązanych ekonomicznie z gospodarką Wielkiej Brytanii i Francji. Funkcjonowała też w latach 1950-1958 Europejska Unia Płatnicza, a potem (po wprowadzeniu zewnętrznej wymienialności walut krajów Europy Zachodniej w grudniu 1958 r.) Europejski Układ Walutowy. Kraje UE przystąpiły w 1970 r. do tworzenia unii gospodarczej i walutowej. Zaczęła się wykształcać w systemie dewizowo-złotym strefa walutowa UE.

Postulat stabilizacji walutowej w systemie dewizowo-złotym został w zasadzie osiągnięty, chociaż pojawiały się w nim czasami kryzysy walutowe, będące wypadkową działania czynników ekonomicznych, politycznych, psychologicznych i spekulacyjnych.

Leave a reply

You may use these HTML tags and attributes: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>