Traktat z Maastricht

W traktacie z Maastricht zostały przyjęte specjalne postanowienia w odniesieniu do Wielkiej Brytanii. Krajowi temu pozostawiono swobodę decyzji co do tego, czy chce uczestniczyć w unii gospodarczej i walutowej. Jeśli rząd i parlament tego kraju zdecydują o jego udziale w unii, to powinni zawiadomić o tym Radę Ministrów Wspólnoty do 1 stycznia 1998 r. Jeśli W. Brytania nie zdecyduje się przejść do etapu trzeciego, to zachowa prawo prowadzenia własnej narodowej polityki pieniężnej. W tej sytuacji nie będzie ona mogła brać udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących funkcjonowania unii ani ESBC. Specjalne potraktowanie W. Brytanii wynika z niechęci rządu tego kraju do zrzeczania się uprawnień narodowych w polityce pieniężnej na rzecz ponadnarodowej instytucji, jaką byłby ESBC.

Traktat z Maastricht stanowi ukoronowanie wieloletnich wysiłków EWG zmierzających do utworzenia na ich terytorium jednolitego obszaru gospodarczego i walutowego. Jest on wydarzeniem o charakterze epokowym. Jego realizacja będzie niezwykle trudna. Zobowiązanie się krajów EWG w Maastricht do wprowadzenia najpóźniej w 1999 r. unii gospodarczej i walutowej ma głównie charakter polityczny.

Kraje UE podejmują wysiłki, aby wypełnić kryteria konwergencji przed zakończeniem II etapu EMU. Są one następujące:

– 1) zadłużenie publiczne w krajach przechodzących do III etapu nie może przekraczać 60% PNB wyrażonego w cenach rynkowych,

– 2) deficyt budżetowy nie powinien przekraczać 3% PNB,

– 3) ceny muszą mieć stabilny poziom, a średnia stopa inflacji w roku poprzedzającym nie może przewyższyć w stopniu większym niż 1,5 pkt procentowego inflacji w trzech państwach członkowskich o najbardziej stabilnych cenach,

– 4) średnia nominalna, długoterminowa stopa procentowa nie może być wyższa niż o 2 pkt. procentowe od stopy w trzech krajach członkowskich o najniższym poziomie inflacji,

– 5) należy przestrzegać granic wahań kursów walutowych przewidzianych mechanizmem kursowym ESW przez co najmniej 2 lata i nie zdewaluować w tym czasie swojego pieniądza wobec waluty innego państwa członkowskiego.