– 1. Nierównomierny rozwój gospodarczy, zróżnicowany przebieg cyklu koniunkturalnego, duża rozpiętość stóp procentowych i stóp inflacji: wywoływało to tendencje do wzrostu wartości jednych walut i spadku wartości innych, co w konsekwencji znajdowało wyraz w dewaluacjach (częściej) lub rewaluacjach (rzadziej) walut, poprzedzany zazwyczaj przepływami kapitałów spekulacyjnych pod wpływem różnic stóp procentowych i spodziewanych zysków w wyniku oficjalnych zmian kursów walut głównych krajów kapitalistycznych.
– 2. Chroniczny deficyt bilansu płatniczego USA, utrzymujący się (z małymi przerwami) w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. W wyniku tego deficytu miliardy dolarów amerykańskich osiadały w rezerwach walutowych banków centralnych krajów kapitalistycznych (poza USA), rezerwach transakcyjnych banków handlowych oraz na rynku eurowalutowym, co pogłębiało presję inflacyjną na Zachodzie i wpływało destabilizująco na kurs dolara i innych walut wymienialnych.
– 3. Zaniżona cena złota monetarnego (od 1934 r. do grudnia 1971 r. wynosiła 35 dolarów za uncję, a od grudnia 1971 r. do 12 lutego 1973 r. – 38 dolarów za uncję) wywołała napięcia na rynku złota i zjawiska kryzysowe w międzynarodowym systemie walutowym.
– 4. Mało elastyczny system dostosowawczy w zakresie bilansów płatniczych polegający m.m. na tym, że problem równowagi bilansów płatniczych nie miał priorytetu w narodowych politykach gospodarczych, a zmiany kursów walut przeprowadzane były zazwyczaj za późno.
– 5. Konsekwencje wprowadzenia wymienialności walut w 1958 r. W wyniku wprowadzenia tej wymienialności wzrosła w dużym stopniu wzajemna zależność poszczególnych krajów, miał miejsce eksport i import inflacji, a narodowa polityka walutowa i pieniężno-kredytowa nie zawsze mogła być skuteczna.
– 6. Rynek eurowalut, w szczególności eurodolara. Obok pozytywnych funkcji pełnił on rolę rezerwuaru „gorącego pieniądza”, wrażliwego na zmiany stóp procentowych, kursów walut, a nawet na lekkie wahnięcia koniunktury i nastrojów na giełdach.
– 7. Przepływy kapitałów, związane częściowo z liberalizacją obrotów kapitałowych, częściowo zaś mające podłoże spekulacyjne.
– 8. Strategia finansowa wielkich korporacji międzynarodowych: korporacje te przeprowadzają operacje finansowe w skali całego świata zachodniego. Ich kierownictwo finansowe wyrównuje skutki wahań kursów walut w skali globalnej. Stanowi to czynnik destabilizujący kursy dolara USA, walut krajów UE, jena japońskiego i franka szwajcarskiego.
– 9. Czynniki polityczne, takie przykładowo, jak wojna wietnamska, wojna Izraela z Egiptem w 1967 roku oraz utrzymywanie się konfliktów regionalnych i napięć politycznych między USA i byłym ZSRR.
– 10. Czynniki psychologiczne, wywołujące z reguły błędną ocenę przyszłej ewolucji kursów walut i polityki gospodarczej głównych krajów kapitalistycznych.
Leave a reply