Z punktu widzenia prawnego „wymienialność pieniądza oznacza zagwarantowaną przez władze pieniężne faktyczne istniejącą możliwość wymiany jakiegoś rodzaju lub formy pieniądza występującego w ramach danego państwowego systemu pieniężnego na inne rodzaje lub formy pieniądza funkcjonujące jako pieniądz lub uznawane za pieniądz w innych państwowych systemach pieniężnych oraz możliwość wykorzystania wymienionych środków pieniężnych zgodnie z celem wymiany”2. Oznacza to, że posiadacz własnej waluty może ją na żądanie wymienić na waluty obce. Ma on do tego prawo i władze państwowe zapewniają mu w swoim ustawodawstwie taką możliwość3.
Powyższa prawna definicja wymienialności jest na tyle pojemna, że może pomieścić w sobie wszystkie historyczne i współczesne kategorie wymienialności. W systemie waluty złotej wymienialność stanowiła nieodłączny element istoty pieniądza. Pojęcie wymienialności w tym systemie obejmowało zarówno wymienialność banknotów na złoto, jak i na inne waluty w odniesieniu do wszelkiego rodzaju transakcji zagranicznych i podmiotów gospodarczych.
W systemie waluty papierowej wymienialność oznaczała wymianę banknotów, przekazów pieniężnych, skryptów dłużnych banków i weksli lub innych znaków pieniądza na pieniądz pełnowartościowy bądź tylko wzajemną wymianę różnych znaków pieniężnych lub dokumentów stwierdzających należności (lub zobowiązania) wyrażone w innej walucie.
„Wymiana jednego pieniądza na inny jest aktem ekonomicznym, a więc celowym. Posiadacz danego pieniądza wymienia go na inny, aby zapewnić sobie bezpośrednio po wymianie siłę nabywczą w miejscu, w którym funkcjonuje nabyty przez niego pieniądz, aby ochronić się przed możliwym w przyszłości spadkiem realnej wartości (siły nabywczej) jakiejś waluty względem innych albo zyskać na ewentualnym wzroście danej waluty w stosunku do innych”1.
Wymienialnością nie można nazwać wzajemnej wymiany różnych form pieniądza występujących w ramach tylko jednego systemu pieniężnego. Wymienialność walut występuje w stosunkach ekonomicznych co najmniej dwóch krajów.
Leave a reply