W systemie wielodewizowym funkcjonują Specjalne Prawa Ciągnienia (Special Drawing Rights, w skrócie SDR). Zostały one utworzone w 1969 r., w końcowym okresie działania systemu walutowego z Bretton Woods. Ich dotychczasowa emisja w sześciu rocznych transzach w latach 1970-1972 i 1979-1981 wynosiła 21,4 mld SDR. Są one międzynarodowym pieniądzem kreowanym przez MFW. Stanowią nowe źródło płynności międzynarodowej, tzn. mogą być używane dla wyrównywania bilansów płatniczych. W efekcie są również ważnym składnikiem rezerw walutowych banków centralnych krajów członkowskich MFW. Według stanu na 30 kwietnia 1995 r. stanowiły one 1,89% rezerw walutowych (łącznie ze złotem) tych krajów oraz 2,42% ogółu rezerw bez złota.
Przydział SDR dla krajów członkowskich dokonuje się proporcjonalnie do kwot wniesionych przez nie do MFW. W ten sposób kraje uprzemysłowione, posiadające większe kwoty w MFW niż kraje rozwijające się, zostały uprzywilejowane. Przydział SDR jest darmowy. SDR mają stać się w przyszłości główną jednostką rezerwową w międzynarodowym systemie walutowym i jako takie wypierać stopniowo dolar USA z centralnej pozycji w międzynarodowym systemie walutowym. Aby to mogło nastąpić, potrzebna jest ich dalsza emisja. Tego domagają się głównie kraje rozwijające się. Pragną one również zmienić na swą korzyść zasady przydziału SDR.
Dyskusja na temat nowej alokacji specjalnych praw ciągnienia trwa już od pewnego czasu. W ostatnim okresie rozgorzała ona na tle propozycji dyrektora zarządzającego MFW Michela Camdessusa, aby rozdzielić 36 mld SDR (około 50 mld USD) wśród rozwijających się i postkomunistycznych krajów w celu zwiększenia ich rezerw dewizowych oraz poprawy płynności międzynarodowej. Władze Funduszu argumentują, że od momentu poprzedniej emisji SDR do MFW przystąpiło ponad 40 krajów i należałoby dać im możliwość korzystania z tego źródła środków finansowych. Jak dotąd nie zostało wypracowane wspólne stanowisko w tej sprawie.
Leave a reply