Monthly Archives Sierpień 2015

System wielodewizowy jest definiowany w szerszym i w węższym ujęciu. W ujęciu szerszym rozumiany jest jako system składający się z różnych rodzajów pieniądza międzynarodowego, takich jak złoto, waluty międzynarodowe, specjalne prawa ciągnienia (SDR) itd. W węższym natomiast ujęciu określany jest jako wielość walut międzynarodowych. W praktyce ekonomicznej częściej używa się tego drugiego pojęcia. W obu ujęciach istotą tego systemu jest to, że funkcje pieniądza w sferze stosunków międzynarodowych pełni wiele rodzajów pieniądza i walut narodowych o statusie waluty międzynarodowej1.

Istniały bezpośrednie i pośrednie przyczyny, które doprowadziły do upadku systemu dewizowo-złotego w marcu 1973 r. Bezpośrednimi przyczynami była zależność wzrostu podaży waluty międzynarodowej od rozmiarów deficytu bilansu płatniczego USA oraz to, że system ten nie zabezpieczał krajów członkowskich przed kryzysem zaufania do dolara USA czy Innej waluty międzynarodowej. Ponadto trzeba tu jeszcze wspomnieć o tym, że system ten nie dawał możliwości dostosowania podaży rezerw walutowych do potrzeb wymiany międzynarodowej. Przyczynami pośrednimi było to, że zasady wyrównywania bilansu płatniczego przewidywały duże ograniczenia w stosowaniu restrykcji i zmian kursów walut. Powodowały one nadmierny popyt na waluty międzynarodowe potrzebne na sfinansowanie deficytu bilansu płatniczego i nie zapewniały jego dyscypliny. Zamiast usuwania tego deficytu znacznie częściej uciekano się do jego finansowania: duże możliwości finansowania deficytu miały USA i Wielka Brytania. Ponadto utrzymująca się inflacja wzmagała popyt na rezerwy walutowe. Pozwalało to USA, w sytuacji niedostatecznej podaży złota, zwiększyć podaż dolarów na rynkach zagranicznych. Główną przyczyną upadku systemu dewizowo-złotego było zawieszenie wymienialności dolara amerykańskiego na złoto w dniu 15 sierpnia 1971 r.

Do środków korygujących obroty wewnętrzne, a przede wszystkim handel zagraniczny, należy zaliczyć: 1) subwencje eksportowe, wypłacane eksporterom ze środków budżetowych oraz 2) ograniczenie wydatków na import (za pomocą podwyżki ceł, ustalania kontygentów ilościowych na import różnych towarów oraz za pomocą licencji importowych, a także poprzez obowiązek deponowania pewnej sumy w banku w związku z zamierzonym importem).