Kryterium zmienności kursu

Opierając się na kryterium czasu trwania systemu kursów walutowych można wyodrębnić dwie grupy: 1) kursy stałe !2) kursy zmienne. Do kursów stałych zalicza się kursy stałe krótkookresowe (pełzające), kursy stałe o szerokiej marży wahań wokół parytetu (lub kursu centralnego) oraz sztywne kursy walutowe. Do kursów zmiennych zalicza się kursy wolnorynkowe i płynne. Istotną cechą kursów stałych odróżniającą je od kursów płynnych jest to, że pierwsze z nich ustalane są przez władze walutowe, które zobowiązane są do obrony ich poziomu. Drugie natomiast nie są ustalane przez państwo i jego władze walutowe nie mają obowiązku obrony takiego kursu waluty krajowej.

W kontekście kryterium zmienności kursu trzeba wspomnieć o podziale kursów na parytetowe i n i e p a ry t e t o w e. Występował on do grudnia 1971 r. Stałe kursy walutowe miały wówczas ustalony parytet w złocie, mogły mieć ustalony parytet do dolara USA lub, w przypadku krajów kolonialnych, do walut takich krajów, jak Wielka Brytania, Francja i Portugalia. Kraje, które nie miały parytetu swych walut, miały kursy zmienne. W przeszłości podział na kursy parytetowe i nieparytetowe pokrywał się z podziałem na kursy stałe i zmienne. Od grudnia 1971 r. kraje członkowskie MFW odeszły od kursów parytetowych i ustaliły kursy centralne. Różnica między tymi kursami polega na tym, że kraje nie ustalają odtąd poziomu kursu walutowego do złota lub dolara USA, lecz ustalają poziom kursu zgodnie z własnymi preferencjami w stosunku do kursu centralnego innych walut, Europejskiej Jednostki Walutowej (ECU) lub koszyka walut czy SDR. Parytet walutowy jako podstawa kursu walutowego okazał się nieprzydatny w warunkach braku stabilizacji walutowej w gospodarce światowej w latach siedemdziesiątych.

Z punktu widzenia liczebności kursów można rozróżnić system kursu jednolitego, dualnego i różnicowanego. Kurs jednolity oznacza, że całość obrotów płatniczych z zagranicą odbywa się po jednolitym kursie. Po takim też kursie dokonuje się wymiany walut obcych na walutę krajową. Wprowadzenia jednolitego kursu domagał się MFW od swych krajów członkowskich do 1978 r. Kurs jednolity traktowany jest jako niezbędna przesłanka wymienialności waluty i racjonalizacji stosunków płatniczych z zagranicą.