Category Finanse międzynarodowe

Do tradycyjnych inwestorów indywidualnych nabywających euroobligacje dołączyli tzw. „międzynarodowi nowobogaccy”. Są to inwestorzy ze Środkowego i Bliskiego Wschodu (głównie z krajów OPEC). Są wśród nich bliżej niezidentyfikowani ministrowie, szejkowie, a nawet przedstawiciele mafii. Ich pojawienie się wpłynęło na pewne przesunięcie w kanałach lokowania funduszy na rynku euroobligacji. Dał się mianowicie zauważyć spadek siły „plasowania” euroobligacji przez banki szwajcarskie (aczkolwiek one nada! odgrywają tu jeszcze decydującą rolę) na rzecz wzrostu w tym zakresie roli banków angielskich i francuskich. Wynika to z faktu, że większość indywidualnych inwestorów z krajów Trzeciego Świata, posługujących się językiem francuskim, kupuje euroobligacje za pośrednictwem banków francuskich (a więc przez Paryż). Natomiast inwestorzy indywidualni z krajów rozwijających się posługujący się językiem angielskim (chodzi tu o kraje, w których Wielka Brytania miała i ma nadal znaczne wpływy) wolą lokować swe fundusze w kupno euroobligacji raczej za pośrednictwem banków angielskich (a więc przez Londyn) niż za pośrednictwem banków szwajcarskich.

Rachunek bieżący (current account) obejmuje niefinansowe elementy transakcji zagranicznych, a więc towary, usługi oraz dochody z pracy I kapitału. Elementy te określa się niekiedy jako zasoby rzeczowe (real assets). Ponadto obejmuje on transfery nieodpłatne. Elementy te wchodzą do bilansu w pełnej wartości. W ramach rachunku bieżącego wyróżnia się siedem głównych rodzajów transakcji, a mianowicie:

Korzystny wpływ dewaluacji na bilans handlowy (dopiero po upływie kilku miesięcy) jest określony w czasie przez tempo wzrostu cen krajowych. Im szybsze jest tempo ich wzrostu, tym wcześniej zanika faza poprawy bilansu handlowego. Jeśli tempo wzrostu cen krajowych osiągnie taki poziom, jak stopień dewaluacji waluty, to pozytywne wpływ dewaluacji na bilans handlowy zaniknie.

Genezy strefy walutowej EWG należy upatrywać w postępującym procesie integracji walutowej w EWG oraz w różnych koncepcjach unii gospodarczej i walutowej w ramach tego ugrupowania. Jej początkowym elementem był funkcjonujący od 1972 r. „wąż walutowy”. Istotę strefy waltowej EWG stanowi Europejski System Walutowy (ESW).

W systemie rozliczeń wielostronnych, jak już wspomniano, główną rolę spełniał MBWG. Najpierw dysponował on kapitałem zakładowym wynoszącym 300 min rubli transferowych. Kapitał ten uzupełniany był funduszem rezerwowym, funduszem na cele socjalne i przyciągniętymi środkami finansowymi. MBWG prowadził rozliczenia wielostronne w rublach transferowych, kredytował operacje handlu zagranicznego, gromadził i przechowywał wolne środki w rublach transferowych, przyjmował na rachunki lokaty w walutach wymienialnych i w złocie od krajów członkowskich i innych krajów oraz dokonywał operacji w walutach wymienialnych zgodnie ze swymi zadaniami statutowymi.

Przez pojęcie bilansu płatniczego rozumie się usystematyzowane zestawienie transakcji ekonomicznych dokonywanych w ściśle określony czasie między krajami i zagranicznymi podmiotami gospodarczymi. Najczęściej sporządza się roczne, półroczne i kwartalne bilanse płatnicze. Czasami opracowuje się również bilanse płatnicze dla poszczególnych obszarów, ugrupowań integracyjnych lub nawet dla obrotów z jednym krajem, jeśli obroty płatnicze z tym krajem mają duże znaczenie.

Płynny kurs jest stosowany powszechnie przez kraje uprzemysłowione od marca 1973 r. Może to być kurs przyjęty i chroniony przez władze poszczególnych krajów (jest to wówczas tzw. typ niezależnego kursu walutowego) lub zastosowany przez grupę krajów w stosunku do waluty kraju trzeciego. Przykładem może tu być utrzymanie przez kraje EWG1 płynnych kursów swoich walut w stosunku do dolara USA na ich rynkach wewnętrznych.

Jak wiadomo waluta narodowa – poprzez jej wymienialność – rozszerza zasięg swego oddziaływania również na stosunki zewnętrzne danego kraju. Oznacza ona otwieranie gospodarki danego kraju wobec innych gospodarek narodowych i rynku światowego. Stopień tego otwarcia określają poszczególne kraje, posługując się szeregiem narzędzi z zakresu zagranicznej polityki ekonomicznej. Większy stopień otwarcia gospodarki, z teoretycznego punktu widzenia, stwarza szanse czerpania większych korzyści z wymiany międzynarodowej i współpracy przemysłowej, chociaż nie zawsze te szanse przekształcają sie w rzeczywiste korzyści.

Emisje euroobligacji rejestrowane są na międzynarodowych giełdach. Są one na nich przedmiotem obrotu. W wyniku gry popytu i podaży kształtuje się rynkowa cena euroobligacji w postaci jej kursu.

Ustawodawstwo wielu krajów kapitalistycznych zezwala towarzystwom ubezpieczeniowym i funduszom emerytalnym nabywać papiery wartościowe, traktując to jako formę produktywnego wykorzystania nadwyżki kapitału i zachowania ich rezerw finansowych. Stąd też instytucje ubezpieczeniowe wszelkiego typu oraz fundusze emerytalne stanowią ważne źródło dopływu długoterminowych funduszy na rynek euroobiigacji.